De geschiedenis van de sok

De sok is het meest gebruikte kledingstuk maar ook dat deel van onze kleding waar we het minst bij stil staan. Elke dag trekken we ze aan, soms letten we op of ze bij onze kleding passen maar meestal pakken we de eerste bol uit de la. We dragen sokken om onze voeten warm te houden en het zweet op te vangen. De sok is vooral nuttig maar kan ook gebruikt worden om een vrolijke noot aan onze outfit toe te voegen door bijvoorbeeld felgekleurde exemplaren te dragen. Of sokken met een gekke print. De sok kan ook tot ergernis leiden, iedereen kent wel het fenomeen van de afzakkende sok, die als een propje onder je voet belandt. Of al die sokken die tijdens een wasbeurt in je wasmachine zijn verdwenen.

Hoe was dat vroeger?

Sokken worden tegenwoordig gemaakt van allerlei materialen, zoals katoen, wol en viscose. Maar wist je dat dit vroeger wel anders was? Voordat er op de eerste gebreide versies werd rondgelopen, werden sokken eerst gemaakt van dierenhuid- en haar. De sokken werden stevig vastgebonden aan de enkel om de voeten te beschermen. Zo bleven de voeten vrij van wonden en andere ongemakken tijdens het jagen. Daarnaast zorgden de dierenharen voor warme voeten. Er werd voor deze materialen gekozen, omdat toen simpelweg de techniek om stoffen te weven nog niet bestond. De naam sokken is ook afgeleid uit het Grieks, van het woord ‘soccus’. 

Het waren pas de Romeinen die met een verandering kwamen. Zij werkten met fijnere stoffen waardoor de sokken comfortabeler werden. De Egyptenaren kwamen voor het eerst met gebreide sokken.

In de middeleeuwen werden sokken gemaakt van wol en werden gedragen door ridders en mensen van adel. Deze sokken waren vaak versierd met borduurwerk en hadden een riempje om ze op hun plaats te houden. Wist je trouwens dat de sok een tijdje hét symbool was van welvaart. Enkel welvarende mensen konden zich mooie sokken veroorloven.

In de 16e eeuw werd de breimachine uitgevonden, wat meteen de echte doorbraak van de sok betekende. Een sok kon veel sneller gemaakt worden, al was het nog steeds voornamelijk handwerk. Sokken werden steeds populairder en vanaf 1800 werd er overgeschakeld op machinaal geproduceerde sokken. Zijde, wol of katoen waren de stoffen die gebruikt werden. De sok in de vorm zoals we deze nu kennen? Die dateert uit 1864, al sloten de kousen nog niet mooi aan zoals nu.

In de 19e eeuw begonnen fabrieken sokken op een grotere schaal te produceren, waardoor de prijs daalde en sokken toegankelijk werden voor een breder publiek. Met het aanbreken van de 20e eeuw werden inmiddels materialen gebruikt zoals katoen, nylon en acryl en werden er steeds meer kleuren, patronen en stijlen ontwikkeld.

En in deze tijd?

Tegenwoordig is de sok bijna een wegwerpproduct. Zitten ze niet lekker; weg, zit er een gat in; weg! Dat was vroeger anders, als je een gat in je sok had dan werd dat gerepareerd en als je moeder of oma daar niet zo handig in was liep je daarna met en dikke plek in je sok een bloedblaar op. Vandaag de dag zijn sokken een belangrijk onderdeel van de mode-industrie en worden ze gedragen in allerlei verschillende stijlen en maten. Van klassieke zwarte sokken tot opvallende, gekleurde sokken met een aparte print.

Zelf maken?

Waar vroeger de sokken zelf gemaakt werden omdat de meeste mensen zich niet anders konden veroorloven, maken we ze nu omdat we dat leuk vinden om te doen. Hoewel ik ook sokken heb gebreid, is dat nooit mijn hobby geworden. Zo snel als mijn moeder dat kon op die vijf naalden, is dat mij nooit gelukt. Sokken haken is meer mijn ding. Ik ontwerp en haak al lang sokken maar dat zijn meer ‘thuissokken’. Lekker om mee op de bank te hangen of in je regenlaarzen maar niet in je gewone schoenen. De uitdaging nu is om sokken te ontwerpen, die goed zitten en ook in gewone schoenen gedragen kunnen worden. Binnenkort verschijnt mijn ontwerp als CAL bij Gek op Haken!

Mijn volgende blog zal gaan over….., jawel weer over sokken maar dan over pasvorm, maten, materiaal, van hiel naar boord of andersom, welke hiel, wat is een spie etc. Alles dus wat je moet weten voordat je sokken gaat haken!

Heb jij wel eens sokken gebreid of gehaakt en wat was jouw ervaring hiermee? Ik hoor het graag, tot de volgende blog!

Groet,

Marja Waalwijk